Қазақстандағы партиялар бір тұлғаның саяси ұйымына айналып барады

Қазақстанның саяси сахнасында көппартиялық жүйе бар сияқты көрінгенімен, шынайы жағдайда көптеген партия бір ғана жетекші тұлғаға тәуелді. Бұл құбылыс саяси процестердің орталықтандырылғанын және партия ішіндегі ішкі демократияның әлсіздігін көрсетеді.

Саясаттанушы Қазбек Майгелдинов өзінің әлеуметтік желідегі парақшасында осындай пікір білдірді, деп хабарлайды Jarialike.kz.

“Amanat” партиясы – Ерлан Қошанов басқаратын билік партиясы өзінің негізгі позициясын сақтап қалды. Ол Мәжіліс төрағасы ретінде партияны парламентте үйлестіреді. Қошанов – президент Тоқаевқа жақын саяси серіктестердің бірі, бұл оны шешім қабылдау орталығына жақындатады. Бірақ партияның шынайы қоғаммен байланысы әлсіреп келеді.

“Ақ жол” – Азат Перуашев басқаратын партия кәсіпкерлердің мүддесін қорғауды басты нысан ретінде қарастырады, бірақ оның саяси ықпалы төмен деңгейде.

“Ауыл” –жаңа төраға Серік Егізбаев, мемлекеттік қызметте тәжірибесі бар тұлға. Бұрынғы төраға Әли Бектаев Сенат депутаты болып қалғандықтан, партия аймақтық және аграрлық саясаттағы ықпалын сақтауда. Алайда ауыл шаруашылығы тақырыбын басты басымдыққа алғанымен, жалпыұлттық саяси дискурста әлсіз.

Қазақстан Халық партиясы (ҚХП) – жаңа төрағасы Ермұхамбет Ертісбаев. Ол – тәжірибелі саясаткер, экс-идеолог және дипломат. Ертісбаев бұрын билікке жақын тұлға болғанымен, енді ҚХП-ны “жаңарған оппозиция” ретінде көрсетуге тырысып бағуда. Партия әлеуметтік мәселелерді көтереді, бірақ электоралдық қолдауы шектеулі.

“Respublica” – Айдарбек Қожаназаров бастаған жаңа партия, әлі саяси жүйеге толық интеграцияланбаған. Жас партия болғандықтан, оның шешім қабылдау орталықтарына жақындығы әлі анық емес. Бірақ бұл партия кәсіпкерлер мен жас буынға сүйенетінін ескерсек, болашақта оның саяси салмағы артуы мүмкін.

ЖСДП – формалды түрде оппозициялық партия, бірақ оның ықпалы әлсіз. Асхат Рахымжанов жетекшілік етсе де, партия белсенді оппозициялық қозғалысқа айнала алған жоқ, саяси сахнадағы ықпалы шектеулі.

“Байтақ” жасылдар партиясы – Азаматхан Әміртай басқарады. Бұл экологиялық мәселелерді алға тартатын алғашқы жасыл партия. Бірақ 2023 жылғы сайлауда парламентке өте алмады. Партияның негізгі әлсіздігі – экологиядан басқа тақырыптар бойынша нақты саяси күн тәртібінің болмауы және электоралдық қолдаудың төмендігі, - деп жазды саясаттанушы.

Осы орайда Қазбек Майгелдинов саяси ұйымдардың бір адамға тәуелді болуы партиялардың ұзақмерзімді тұрақтылығына қауіп төндіретінін айтады.

Неге бұл мәселе маңызды?

Партиялардың бір адамға тәуелді болуы олардың ұзақмерзімді тұрақтылығына қауіп төндіреді. Егер көшбасшы саяси сахнадан кетсе немесе беделін жоғалтса, партияның болашағы да күмәнді болмақ.

Қандай шешімдер қажет?

Партия ішіндегі демократияны күшейту.

Ұжымдық шешім қабылдау механизмдерін дамыту.

Жаңа көшбасшыларды қалыптастыру.

Қазақстанда шынайы көппартиялық жүйе қалыптасуы үшін “бір тұлғаның партиясы” моделінен өту маңызды. Сіз қалай ойлайсыз? - дейді саясаттанушы.